Leef jij op het matje? Of loop je er naast?

Ik ben verschrikkelijk jaloers. Wat zou ik dolgraag die uitdrukking van drie woorden hebben bedacht! Nu is een ander me voor. Het eerste hoofdstuk gebruikt die woorden en licht ze toe op een manier waar ik niet omheen kan. Ik heb nog 126 pagina’s te gaan en ben nu al fan van dit boek. Dat maakt me positief jaloers. Wat ben ik blij dat er een boek over is geschreven.

Van reprimande naar reflectie
Laat ik eerst die drie woorden verklappen, hoewel je er dan waarschijnlijk nog steeds niets van begrijpt. De woorden zijn: op het matje. Wedden dat je meteen denkt aan ‘op het matje geroepen worden’? Grote kans dat je schrikt: ‘O jee, wat heb ik fout gedaan?!’ De zin voelt als een bestraffing: een preek over wat je allemaal verkeerd doet. In het boek ontdek ik dat de betekenis van oorsprong veel meer nuancering heeft en een menselijke kleur. Toen ging het helemaal niet over oordelen.

Op het matje met Korrie en Tom
Het was een vraag aan iemand om uit te leggen wat de reden was achter zijn gedrag. Om even stil te staan, het eigen gedrag te observeren en er woorden aan te geven. Een vraag bedoeld als een uitnodiging om tot inzicht te komen. Korrie de Vet en Tom Kniesmeijer schreven er een boek over: Het matje. Ze noemen het een boekje over zingevingsfitness. Die term vind ik net zo intrigerend als het idee van het matje.

De kip-zonder-kop-stand: de automatische piloot met burn-out garantie
Centraal in het boek staat, je raadt het al, een matje. Je leest wat het betekent om te leven voor, achter of op je matje. Ik vat die drie situaties elk in een paar regels samen.
Als je voor je matje leeft, laat je je leven door de waan van alledag. Je reageert op je omgeving en bent niet in contact met je eigen emoties. Je handelt en denkt vanuit een patroon dat is gebaseerd op je best doen, status en macht. Je weet van voren niet meer dat je van achteren leeft. Je rent rond als een kip zonder kop.

De kop-zonder-kip-stand: de passieve toeschouwer in je eigen leven
Als je achter je matje leeft, doet het er allemaal niet zo toe. Je hebt het contact met jezelf verbroken. Eigenlijk doe jij zelf er niet zo toe. Je denkt en handelt vanuit een patroon met als basis je terugtrekken en zwelgen in slachtofferschap. Je bent futloos en angstig. Van daaruit ben je op zoek naar ontspanning en ontsnapping. Je kijkt cynisch en passief naar de kippen zonder kop, terwijl jij overleeft als een kop zonder kip.

Waar ben jij eigenlijk gebleven?
De meeste mensen leven voor of achter het matje. Vaak noemen ze het anders: ze zoeken naar hun authentieke zelf. Wie zijn ze? Als ze weten wie ze zijn, wat zouden ze dan op dit moment doen? Zonder het te beseffen, zijn ze op zoek naar hoe ze weer op het matje kunnen komen. Daar leef je namelijk je authentieke zelf.

Fries nuchter, toch geraakt
Wordt het je na de vorige alinea iets te zweverig? Dat snap ik. Mijn nuchtere Friese wortels hebben er ook moeite mee. Toch greep het boek me mee. Omdat het praktische taal gebruikt, beeldend, vol van humor. En omdat ik weet dat veel klanten ook zoekende zijn. Vaak weten zij dat zelf niet en merken ze dat pas als ze gedwongen worden om stil te staan. Als het ze veel teveel is geworden en hun lijf ze dwingt om te stoppen. Als hun functie wordt opgeheven, de nieuwe en jongere leidinggevende kritisch is, als ze moeten wennen aan de zoveelste nieuwe ICT-dingen.

De meest gestelde en meest genegeerde vragen
Dan is er opeens, althans zo lijkt het, die niet meer te ontwijken vraag: wie ben ik? En/of gekoppeld aan de vraag: wat wil ik? Laten dat nou net de belangrijkste vragen op het matje zijn. De ondertitel van het boek is niet voor niets: Voor mensen die zelf richting willen geven aan hun leven. Op het matje blijven betekent dat je gaat zoeken naar wat jij vindt en wie jij bent. Daar is maar één ding voor nodig en je hoeft er niet eens voor te bewegen: nieuwsgierigheid. Dan gaat het erom te onderzoeken wat jij zelf vindt, in plaats van je te richten op wat anderen vinden. En om te ontdekken wat jij nodig hebt.

De lastige gewoonte van overleven
Zelf zegt het boek dat het maar één stap kost om weer op het matje terecht te komen. Tja, leuk omschreven, maar je snapt wel dat het in de praktijk toch best moeite kost. Zeker als je een 40+’er bent. Als iemand met minstens veertig punten op de levensjarenschaal, zit er van alles in je dat anderen er ooit, lang geleden, met goede bedoelingen hebben ingestopt. Ondertussen is je automatische piloot gevuld met patronen waarvan je je niet eens meer bewust bent. Totdat je er last van krijgt.

Veranderen begint met kijken
Mooi! Dan ben je op de goede plek: je startpunt om ergens verandering in te brengen. In jezelf, wel te verstaan. Wanneer ga jij daarmee beginnen?

PS
Natuurlijk vertelt het boek ook hoe je het voor elkaar krijgt om op je matje te komen én te blijven. Geloof het of niet: dat begint met rust, met niets doen. Verschillende oefeningen worden beschreven en er zit een CD bij met meditaties.

Boekgegevens


Korrie de Vet en Tom Kniesmeijer
Het matje, zingevingsfitness – voor mensen die zelf richting willen geven aan hun leven
Uitgave TOKO, Amsterdam
ISBN 978-90-817711-2-2 (4e druk, paperback)

► Fotocredit
Bovenrand: Tiểu Bảo via Pixabay
In blog: Hans via Pixabay